eski sovyetler birliği ne demek?

Eski Sovyetler Birliği (Rusça: Союз Советских Социалистических Республик, kısaca СССР - SSCB), dünya tarihinde 30 Aralık 1922 ile 26 Aralık 1991 tarihleri arasında var olan sosyalist bir devlet birliğiydi. Sovyetler Birliği, Rus İmparatorluğu'nun çökmesi sonrasında 1917 Ekim Devrimiyle iktidara gelen Bolşevikler tarafından kuruldu.

Sovyetler Birliği, tarihte en uzun süreli ve en büyük toprak genişlemesini gerçekleştiren devletlerden biriydi. İlk olarak Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSR) olarak kurulan Sovyetler Birliği, zamanla diğer 14 Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin (SSC) katılımıyla genişledi ve 15 cumhuriyetten oluşan bir federasyon haline geldi. Bu cumhuriyetler: Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya (şimdiki Belarus), Estonya, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Moldova, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna ve Özbekistan'dır. Başkenti Moskova idi.

Sovyetler Birliği, ekonomik olarak da planlı merkeziyetçi bir yapıya sahipti. Üretim süreçleri, tarım, sanayi ve hizmet sektörlerini kapsayan bir beş yıllık plan sistemiyle yönetiliyordu. Sovyetler Birliği, II. Dünya Savaşı sonrasında dünyadaki en büyük süper güçlerden biri olarak ortaya çıktı ve ABD ile yarış içerisinde yer aldı. Birliğin liderliği, dönem içerisinde çeşitli liderlerin elinde oldu. Vladimir Lenin ve Joseph Stalin dönemleri Sovyetler Birliği'nin ilk dönemlerine damgasını vurdu.

Ancak Sovyetler Birliği'nin son yıllarında siyasi, ekonomik ve sosyal sorunlar ortaya çıkmaya başladı. Bu sorunlar, ekonomik durgunluk, demokratik açılım talepleri, milliyetçilik ve etnik gerilimler gibi birçok faktörden kaynaklandı. Sovyetler Birliği, Gorbaçov'un reform girişimleri ve glasnost (açıklık) ve perestroyka (yeniden yapılanma) politikaları ile liberalleşme ve açılıma yönelmeye çalıştı. Ancak bu politikalar, sonuçta Sovyetler Birliği'nin dağılmasına, cumhuriyetlerin bağımsızlık ilan etmesine ve birlik içerisindeki çatışmaların artmasına yol açtı.

Sonuç olarak, 1991 yılında Sovyetler Birliği resmen dağıldı. Bu dağılmanın ardından Sovyet cumhuriyetleri bağımsızlıklarını ilan etti ve çoğu bağımsız devletler olarak varlıklarını sürdürdü. Eski Sovyetler Birliği dönemi, dünya tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve etkileri günümüzde hala hissedilmektedir.